Krystian Kosztyła: Rozwijamy gminę dzięki zewnętrznym środkom

W przypadku naszej gminy, stwierdzenie, że za nami „rok inwestycji”, może być już odbierane, jako utarty slogan?
Krystian Kosztyła: – Ostatnie 12 miesięcy, to podobnie jak w poprzednich latach, czas wyzwań związanych z realizacją potężnych zadań inwestycyjnych, ważnych dla mieszkańców. W zasadzie zakończyła się perspektywa 2014-2021, która wydłużona została do końca 2023 roku, przyszedł więc czas rozliczeń bardzo dużych środków unijnych, które pozyskaliśmy. W ostatnim okresie nie skupialiśmy się tylko na działaniach operacyjnych oraz pracy w terenie, ale również formalnych odbiorach i przygotowywaniu dokumentacji składanej do podmiotów, które nam tego wsparcia udzieliły, w tym na szykowaniu wniosków o płatności i refundacje.

O jakich inwestycjach mowa?
– Między innymi o największej naszej inwestycji polegającej na kanalizowaniu gminy, zrealizowanej dzięki wsparciu z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, skąd pozyskaliśmy rekordowe wsparcie na realizację tego kilkuletniego i wieloaspektowego zadania. Środki spożytkowaliśmy na budowę podstawowej infrastruktury w gminnych wsiach, dokładnie w aż 14 miejscowościach, w których wcześniej nikt kanalizacji nie wybudował, ale także w części Ścinawy, np. w obszarze zrewitalizowanego rynku, gdzie przebudowaliśmy sieć ogólnospławną pod nowymi nawierzchniami. W przypadku tego zadania, ostatnie prace dotyczyły Dąbrowy Dolnej i Środkowej, Turowa oraz Krzyżowej. Należy podkreślić, że łącznie na ten projekt pozyskaliśmy wsparcie unijne na poziomie aż 89 mln zł i właśnie finalizujemy rozliczenie tej rekordowej dotacji.

Dzięki środkom zewnętrznym z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, infrastruktura kanalizacyjna i wodociągowa została zmodernizowana również w Ścinawie.
– Dokładnie, oprócz tego co pod nawierzchniami zrewitalizowanego rynku i zmodernizowaną oczyszczalnią ścieków, wybudowaliśmy kanalizację w ulicy Rybnej w naszym mieście, a wszystkie te zadania zostały sfinansowane dzięki dotacji z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Działania w obrębie wskazanej ulicy, to uzupełnienie innej naszej inwestycji, wspartej również dużymi środkami zewnętrznymi, która dotyczy przebudowy portu w Ścinawie. W końcu w naszym mieście, w sezonie wodniackim, dostępna będzie profesjonalna infrastruktura dla żeglugi turystycznej. Miłośnicy pływania już deklarują, że będą u nas trzymali swoje łodzie, to hobbyści z całego Zagłębia Miedziowego. Wybudowana przystań miejska, pozwoli na wiosnę zacumować w Ścinawie nasz statek, a więc owoc wcześniejszych starań i działań, zaprojektowany i wybudowany także z wykorzystaniem dotacji, przy bardzo minimalnym udziale samorządu. Sama jednostka pływająca, to ważny element wyposażenia naszego Regionalnego Ośrodka Edukacji Ekologiczne, z funkcją dydaktyczną. Warto też podkreślić, że w Dziewinie, gdzie od kilku lat prowadzone są zajęcia w terenie i stacjonarnie, również powstała przystań na Odrze, przy której nasz statek będzie mógł cumować. Już wiosną będziemy prowadzić zajęcia edukacyjne na rzece, pokazując dzieciom i młodzieży piękno łęgowej przyrody.

Wiele emocji budzi temat jakości dróg powiatowych.
– Lubin dość specyficznie podchodzi do tematu dróg powiatowych na terenie gminy Ścinawa, gdzie znaczne ich odcinki zostały przez nas odtworzone, po wcześniejszym zamieszczeniu w pasach jezdni infrastruktury kanalizacyjnej, głównie w terenie zabudowanym. Starostwo, póki co, nie kontynuuje prac pomiędzy skanalizowanymi miejscowościami, których mieszkańcy cieszą się lepszą infrastrukturą drogową, wykonaną przez ścinawski samorząd, przy zerowym zaangażowaniu odpowiedzialnego zarządcy. Mało tego, władze powiatu często warunkują podjęcie jakichkolwiek inwestycji w swoją wysłużoną infrastrukturę drogową na terenie naszej gminy, koniecznością przekazania przez ścinawski samorząd wsparcia na takie zadanie. Tu warto podkreślić, że modernizacja, kolejnego odcinka drogi powiatowej w Tymowej w stronę Toszowic, jest realizowana dzięki przekazaniu przez nas kwoty około pół milina złotych, stało się tak dzięki ogromnemu zaangażowaniu radnej Ireny Chrystyny. Uważam, że niestety powiat dyskryminuje nasz samorząd, a żądając, abyśmy dokładali się do dróg, którymi zarządza lubińskie starostwo, na co częściej stać naszych bogatszych sąsiadów: gminę wiejską Lubin i gminę Rudna, pogłębia infrastrukturalną dysproporcję. Przy takim podejściu łatwo sobie wyobrazić, jakby zareagowały władze powiatu na prośbę Ścinawy o wsparcie i dołożenie się do inwestycji w drogi gminne.

Ostatnio powiat informował, że będzie remontował m.in. drogę pomiędzy Tymową, a Dębcem?
– Tak, w końcu nasze wieloletnie starania, pisma, a także wnioski składane między innymi przez radną Irenę Chrystynę przyniosły skutek, rozumiemy, że czas na takie działania i pokazywanie, że w ogóle powiat coś robi ze swoimi drogami na terenie gminy Ścinawa, jest sprzyjający, bo przecież niedługo wybory samorządowe.

Nie sposób zapomnieć o wymianie oświetlenia ulicznego, a więc kolejnym zadaniu realizowanym z wykorzystaniem dużych środków zewnętrznych.
– Dzięki nowym rozwiązaniom gmina zaoszczędzi pieniądze, bo oprawy LED zużywają mniej energii, niż stare sodowe. Wymieniliśmy oświetlenie uliczne we wsiach, zmodernizowaliśmy je również w Ścinawie. Chcę pokreślić, że znamy potrzeby w zakresie rozbudowy i zupełnie nowych punktów świetlnych, ale działania, na które pozyskaliśmy wsparcie, dotyczą przede wszystkim modernizacji, tego, co już wcześniej istniało. Wiemy, że oczekiwania oraz potrzeby mieszkańców są większe i jest potrzeba wybudowania nowych punktów, deklaruję, że nie odpuścimy tematu.

Warto dodać, że niedawno nasza gmina pozyskała dotację na wyminę starych opraw w Dłużycach i Turowie?
– Te dwie miejscowości nie były objęte wcześniejszymi naszymi działaniami, jednak udało nam się pozyskać, tym razem rządowe wsparcie, na poziomie blisko 100 tysięcy złotych, właśnie na modernizację oświetlenia ulicznego w Dłużycach oraz Turowie. Obecnie przygotowujemy się do realizacji tej inwestycji.

Zakończył się też cykl konkursów na wymianę tzw. kopciuchów, czyli starych pieców, generujących do atmosfery wiele zanieczyszczeń.
– Tutaj warto zaznaczyć, że wspólnie z partnerami: Lubinem, Chocianowem, Prochowicami oraz Rudną pozyskaliśmy ogromne środki na wymianę wysokoemisyjnych źródeł ciepła w budynkach i lokalach mieszkalnych. To właśnie mieszkańcy gminy Ścinawy skorzystali w największym stopniu z oferowanego wsparcia, bo około 400 beneficjentów otrzymało łącznie ponad 8 mln zł w formie grantów. Cieszy mnie zaangażowanie Spółdzielni „Rolnik”, która dzięki pozyskaniu dotacji na poziomie 1,5 mln zł zlikwidowała wysłużoną kotłownię węglową, a zastąpiła ją ekologiczną gazową. Natomiast żałuję, że Ścinawska Spółdzielnia Mieszkaniowa nie wykazała takiej woli, nie skorzystała z możliwości, jakie wszystkim stworzyliśmy. Liczę jednak, że w przyszłości osoby zarządzające tak dużym zasobem mieszkaniowym, również podejmą działania proekologiczne. Wszyscy wiemy, że mieszkańcy bloków dużo płacą za ogrzewanie, niestety przestarzałe technologie i sieci ciepłownicze, wpływają negatywnie na jakość powietrza w naszym mieście, w dodatku są też nieekonomiczne, na starych rurociągach dochodzi do strat energii. To wszystko odbija się oczywiście później na rachunkach lokatorów.

A jakie są plany na kolejne miesiące?
– Nadal będziemy aktywnie pozyskiwać środki, odpowiadać na zgłaszane potrzeby mieszkańców, uzupełniać to, co wybudowaliśmy o kolejne ważne i już zaprojektowane elementy. Bardzo zależy też nam na poprawie infrastruktury drogowej. Inwestycje w nowe nawierzchnie są kosztowne, obecnie realizujemy je przede wszystkim dzięki pozyskiwanym skutecznie pieniądzom z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Aktualnie, z wykorzystaniem takich środków, budujemy drogi na osiedlu Klasztornym, a więc obszarze praktycznie już zabudowanym, z wykonaną znacznie wcześniej niezbędną infrastrukturą i sieciami. Dlatego zasadnym jest prowadzenie teraz prac przy nawierzchni ciągów komunikacyjnych w tej części miasta. Jeśli chodzi o tzw. osiedle Polne, to nasze działania w pierwszej kolejności poświęcimy rozbudowie kanalizacji i projektom podziemnej infrastruktury. Na tym obszarze są też jeszcze pola uprawne, mnóstwo gruntów, które w perspektywie będą zabudowywane domami, bo takie jest ich przeznaczenie w planie zagospodarowania. Rozumiem, że właściciele nieruchomości w wielu miejscach naszej gminy chcieliby dobrych dróg, niestety nie wszystkie oczekiwania możemy spełnić od razu, nie za wszystkie drogi też odpowiadamy. Wracając do osiedla Klasztornego, to myślę, że jeszcze w styczniu zostanie wybrany wykonawca budowy dróg na przebiegu ulic Dominikańskiej oraz Salezjańskiej, jesteśmy po otwarciu ofert, obecnie je weryfikujemy, trwa więc procedura wyboru firmy, której powierzymy to zadanie.

Czy w najbliższych miesiącach możemy się spodziewać kolejnych inwestycji drogowych?
– Oprócz tych kilometrów dróg odtworzonych w lepszej jakości, po wybudowaniu na wsiach kanalizacji, trwającej inwestycji na Klasztornym, również dzięki środkom z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg, planujemy w przyszłym roku przebudowę nawierzchni ulic Szkolnej i Placu Kościelnego, gdzie w nawiązaniu do zrewitalizowanego rynku, zostanie ułożona, trwalsza kostka granitowa, zamiast betonowej. Chcę dodać, że przy kolejnych inwestycjach w centrum naszego miasta, takie ulice jak: Głogowska, czy Robotnicza, również zostaną przebudowane z wykorzystaniem granitu.

Co z realizowanym wcześniej programem remontów i budów świetlic wiejskich?
– Po finalizacji wielu zadań, finansowanych w ramach zakończonej i obecnie rozliczanej perspektywy unijnej, na które potrzebowaliśmy zabezpieczenia niemałych środków na wkłady własne, wracamy do programu remontów, modernizacji i budów świetlic wiejskich. W pierwszej kolejności planujemy budowę nowego takiego obiektu w Dębcu, tutaj skorzystamy ze środków pozyskanych przez gminę w ramach rządowego Programu Inwestycji Strategicznych Polski Ład. Przetarg na tę inwestycję ogłaszamy w styczniu bieżącego roku. W następnej kolejności będziemy zajmować się miedzy innymi obiektami w Jurczu, Dziesławiu, Dłużycach, Buszkowicach.

Od dłuższego czasu mówi się o skateparku.
– Oczywiście mamy taki plan, to wpisze się również w projekt rewitalizacji zieleni miejskiej, który wymaga uzupełnienia, co do małej architektury czy placów zabaw. Te właśnie elementy nie były objęte wsparciem zewnętrznym, które pozyskaliśmy, dlatego przy tej inwestycji skoncentrowaliśmy się na zakresie podstawowym, czyli głównie na nasadzeniach. Ważne, że udało się nam już pozyskać środki z rządowego Programu Inwestycji Strategicznych Polski Ład, zarówno na skatepark, jak i inną niezrealizowaną przy rewitalizacji zieleni infrastrukturę rekreacyjną. Chcę dodać, że przed ogłoszeniem na początku tego roku przetargu, będę chciał się spotkać z młodzieżą, która korzysta i wnioskowała wielokrotnie do gminy o budowę skateparku, aby urządzenia tam zaplanowane spełniały oczekiwania przyszłych użytkowników.

Do urzędników docierają informacje, że linia 512 ma bardzo duże obłożenie, wielu mieszkańców właśnie autobusem dojeżdża do Lubina.
– Cieszymy się, że wprowadzone przez nas kilka lat temu bezpłatne połączenia z Lubinem cieszą się tak dużym zainteresowaniem, dla wielu mieszkańców, którzy dojeżdżają o pracy i szkoły, to znaczne oszczędności w domowych budżetach. Mamy też świadomość tego, że niektóre kursy linii 512 są mocno obłożone, dlatego planujemy zakup autobusu przegubowego o wysokim standardzie, na podobnym poziomie jak wożące dotychczas naszych mieszkańców Mercedesy, jednak ze znacznie większą ilością miejsc. Obecnie przygotowujemy się do ogłoszenia przetargu, a po zakupie pojazd zostanie powierzony do korzystania operatorowi, który nadal świadczył będzie bezpłatne dla pasażerów przewozy na trasie Ścinawa-Lubin.

Ścinawa czeka na wyremontowany basen miejski.
– I Ścinawa się go doczeka, ponieważ pozyskaliśmy kolejne, dodatkowe środki na to ważne dla nas zadanie, także z rządowego programu. Na oferty potencjalnych wykonawców w ogłoszonym przetargu czekamy do 18 stycznia. Należy przypomnieć, że już wcześniej poszukiwaliśmy wykonawcy tej potrzebnej inwestycji, jednak kwota zaproponowana przez jedyną firmę, która uczestniczyła wówczas w postepowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, była zdecydowanie za wysoka, w porównaniu z przyjętym na ten cel budżetem. Przebudowany i unowocześniony basen będzie miał nowoczesne systemy filtracji wody, niecki ze stali nierdzewnej, dodatkowe atrakcje jak: wodny plac zabaw i zjeżdżalnię. W ogłoszonym ostatnio kolejnym przetargu, podzieliśmy zakres całego przedsięwzięcia na część podstawową oraz opcje.

Gmina informowała, że powstanie żłobek miejski.
– Pozyskaliśmy na ten cel środki z Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Oczywiście kwota około 700 tysięcy złotych na samą budowę jest niewystarczająca, dlatego o pozostałe wsparcie ubiegaliśmy się w Programie Inwestycji Strategicznych Polski Ład i przyznano nam dodatkowe i potrzebne na budowę pieniądze. Zaczynamy oczywiście od dokumentacji projektowej, zgodnie z wnioskiem do programu MALUCH + obiekt najpóźniej uruchomiany będzie w 2026 roku.

W Ścinawie wymieniane są wodociągi.
– To także dzięki zewnętrznemu wsparciu. Wymieniliśmy 5,5 km rur w samym mieście oraz zrekonstruowaliśmy studnie głębinowe, a więc ujęcia wody, dzięki czemu teraz są bardziej wydajne. Ponadto zrealizowana została także inwestycja na hydroforni w Wielowsi, zmodernizowaliśmy również i przebudowaliśmy główną stację uzdatniania wody. Chcę dodać, że nikt wcześniej nie dokonał tak szerokiej wymiany starych wodociągów w Ścinawie, gdzie w użytku były jeszcze rury z lat trzydziestych minionego stulecia.

Jaki jest plan na obiekt, w którym mieściło się publiczne gimnazjum?
– Ta część, w której mieści się zaplecze sportowe, nadal będzie miała taką funkcję i pozostanie w zarządzie zespołu szkolno-przedszkolnego, natomiast część z dawnymi salami lekcyjnymi chcemy przeprojektować i przystosować na cele mieszkaniowe. Będą to ewentualnie lokale komunalne oraz mieszkania wystawione pod całkowicie komercyjny zakup. Założenie jest takie, by mieszkania były nowoczesne, w dobrym standardzie. Zauważamy, że w Ścinawie brakuje lokali, deweloper bardzo szybko sprzedał te wybudowane w rynku, a ulica Lipowa to również dobra lokalizacja. Zabezpieczyliśmy w przyszłorocznym budżecie środki na opracowanie koncepcji i wstępnego projektu na nową adaptację tego budynku. Przeanalizowaliśmy też ewentualne potrzeby związane z wcześniejszą funkcją, jak wiemy gminy zobowiązane są do prowadzenia szkół na takim szczeblu, jednak Ścinawa, z uwagi na demografię, nie potrzebuje kolejnej podstawówki. Z kolei za prowadzenie szkół średnich odpowiada samorząd powiatu, chciałbym przypomnieć, że przy znacznie wyższej liczbie ludności nie udało się stworzyć szkoły średniej w naszym mieście, nawet prywatnej, jeszcze kiedy myślano o zagospodarowaniu o wiele mniejszego obiektu po dawnej Szkole Podstawowej nr 2. Ponadto zainteresowania budynkiem po „jedynce” i ścinawskim gimnazjum nie wykazują również inne publiczne instytucje, czy podmioty prywatna, a szkoda, żeby taki obiekt stał nieużytkowany.

Ruszyły prace budowlane na Strefie Aktywności Gospodarczej.
– Od 2005 roku, od kiedy posiadamy plan zagospodarowania przestrzennego, teren w obrębie ulic Spacerowej i Legnickiej, był przewidziany pod aktywność gospodarczą. Niestety nie posiadał żadnej infrastruktury, żadnych możliwości, to zniechęcało nielicznych zainteresowanych zakupem działek, brakowało mediów. Dzięki unijnemu wsparciu udało się nam przygotować strefę, przy naszym wkładzie na poziomie około 1,5 mln zł. To co zainwestowaliśmy, zwróciło się nam z nawiązką po sprzedaży zaledwie dwóch działek, z której łącznie uzyskano 3,5 mln zł! Mogę też zdradzić, że potencjalni inwestorzy interesują się kolejnymi terenami, również firmy zagraniczne, jak choćby Koreańczycy, którzy w czerwcu rozważali postawienie u nas odlewni metali.

Jakie inwestycje powstają na SAG?
– Stowarzyszenie LGD Kraina Łęgów Odrzańskich buduje Centrum Dystrybucji Produktów Lokalnych, na początku tego roku prace przy samym obiekcie powinny zostać ukończone. Na innej, znacznie większej działce, którą udało nam się zbyć w tamtym obszarze, prywatny inwestor planuje budowę bocznicy i infrastruktury niezbędnej do prowadzenia swojej działalności, a firma zajmuje się miedzy innymi transportem, zarówno kolejowym jak i samochodowym, a także rewitalizuje linie kolejowe. Wiemy, że ma w planie budowę hali przeznaczonej do naprawy i mycia lokomotyw. Działamy i z optymizmem czekamy na owoce naszej pracy, za nami pandemia, która trochę wstrzymała zamierzenia prywatnych inwestorów, przyszedł też kryzys energetyczny, ale w ostatnich miesiącach zainteresowanie SAG wzrosło.

Ścinawa jest atrakcyjnym miejscem do życia?
– Myślę, że tak, choć trudno odwracać nam ogólne trendy dotyczące demografii i spadającej liczby mieszkańców, czego nie ma w miejscowościach sąsiadujących bezpośrednio z dużymi aglomeracjami miejskimi, takimi jak Lubin, czy Wrocław, ale uważam, że dzięki naszym działaniom mocno wyhamowała ta tendencja. Ciągle staramy się rozwijać: 14 gminnych wsi doczekało się podstawowej infrastruktury, czyli kanalizacji, w Ścinawie mamy gaz, zrewitalizowaną zieleń, wymieniamy stare wodociągi, odbudowujemy drogi, modernizujemy oświetlenie, uzupełniamy małą architekturę. Dbamy o bezpłatną komunikację, ekologię, kulturę i sztukę. W ostatnich latach we wsiach wybudowaliśmy nowe i bezpieczne place zabaw, takie też powstaną w Ścinawie, podobnie jak zapowiadany skatepark. Wracamy do budowy świetlic, pracownicy domu kultury starają się aktywizować mieszkańców, choćby przez Uniwersytet III Wieku czy warsztaty, które prowadzą w gminnych miejscowościach. Wiemy, że potrzeby naszej społeczności są ogromne, ale by móc działać w tak ogromnej skali korzystamy z zewnętrznego wsparcia i dotacji, głównie z Unii Europejskiej. Chcę dodać, że nie zawsze konkursy organizowane są na najpilniejsze nasze potrzeby, po prostu mają zadane tematy i przedsięwzięcia, które są finansowane, jednak my staramy się korzystać z każdej oferowanej możliwości i wypełniać przysłowiowe kupony.

Co z remizą w Ścinawie?
– Wykonawca zaprojektował przebudowę obiektu i uzyskał już pozwolenie na ich realizację, to obiekt pod opieką konserwatora, więc procedury troszeczkę trwały, ale zaangażowani w pomoc mieszkańcom strażacy doczekają się remizy z prawdziwego zdarzenia, która spełniała będzie ich oczekiwania. Za chwilę na obiekcie rozpoczną się roboty budowlane, a inwestycja ma zakończyć się latem tego roku.

Czyli 2024 rok otworzymy kolejnymi pięknymi akcentami, m.in. rozpoczęciem robót budowlanych dotyczących remizy?
– Tak, ale należy podkreślić, że rok 2023 zamknęliśmy ukończeniem budowy kanalizacji w aż 14 wsiach, czyli tak naprawdę największej inwestycji w historii Ścinawy, w ramach której modernizowaliśmy fragmentami sieć wodociągową i mocno wyeksploatowaną oczyszczalnię ścieków, ale także wybudowaliśmy w pewnym zakresie kanalizację w mieście. Rok zakończyliśmy działaniami, które finalizują unijne projektu i w kolejnej perspektywie będziemy je kontynuowali oraz rozwijali, co warte podkreślenia na wiele nowych przedsięwzięć mamy już pozyskane dofinansowanie. Zamknęliśmy kolejne 12 miesięcy działań na rzecz mieszkańców, z poczuciem dobrze spełnionych obowiązków. Dziękuję za to wszystkim pracownikom urzędu, zaangażowanym w projekty, obsługę petentów, rozliczanie finansów, odpowiedzialnym za bezpieczeństwo i porządek w gminie. Wyrazy wdzięczności kieruję również do osób zatrudnionych w jednostkach budżetowych i Zakładzie Gospodarki Komunalnej, to dzięki Wam rok 2023 był udany! Na kolejny, wszystkim mieszkańcom życzę dobrego zdrowia, trochę szczęścia i spełniania planów.

Dziękuję za rozmowę