Mało butelkomatów. Jak złotoryjskie sklepy są przygotowane do zwrotu kaucji?

Czeka nas, konsumentów, mała rewolucja, jeśli chodzi o zakupy i zbiórkę odpadów. Rewolucja pod hasłem „systemu kaucyjnego”. Brzmi poważnie, ale wszystko opiera się na prostych zasadach. Mianowicie przy zakupie produktów w butelkach i puszkach pobierana będzie od nas dodatkowa opłata – kaucja, która zostanie nam zwrócona w momencie oddania pustego opakowania do punktu zbiórki (jakiegokolwiek, niekoniecznie do tego, w którym dokonaliśmy zakupu). Taki mechanizm ma zwiększyć poziom recyklingu i zmniejszyć zaśmiecenie środowiska naturalnego. System obejmie zarówno butelki plastikowe do 3 litrów, jak i puszki metalowe do 1 litra oraz szklane butelki wielokrotnego użytku do 1,5 litra.

Wysokość kaucji – 50 gr lub 1 zł – będzie uzależniona od rodzaju opakowania. Odpowiednią kwotę znajdziemy zarówno na paragonie, jak i specjalnym oznaczeniu widniejącym na etykiecie umieszczonej na pojemniku z napojem. Paragonem jednak wcale nie musimy zawracać sobie głowy – nie będzie potrzebny do zwrotu, wystarczy czytelna etykieta i niezgnieciona butelka lub puszka.

System kaucyjny wszedł w życie 1 października. Ale na razie raczej tylko w teorii, bo na półkach sklepowych nie ma jeszcze opakowań z kaucją. Specjaliści oceniają, że w praktyce zacznie działać dopiero na przełomie tego i następnego roku. Z rozmów z personelem złotoryjskich supermarketów i dyskontów wynika, że pierwszych opakowań objętych kaucją sklepy spodziewają się dopiero w grudniu – najpierw każdy chce wyprzedać stary towar, w butelkach bez kaucji (jest na to czas do stycznia).

Przypomnijmy, że tylko sklepy o powierzchni powyżej 200 m kw., które sprzedają napoje w butelkach i puszkach, mają obowiązek ich odbierania od konsumentów. System obejmuje także mniejsze punkty sprzedaży, o ile można w nich kupić napoje w szklanych butelkach wielokrotnego użytku. Sklepy liczące do 200 m kw. mogą same zdecydować, czy chcą dołączyć do systemu kaucyjnego.

Jak będzie się odbywał zwrot butelek i puszek w złotoryjskich marketach? Z informacji zebranych przez magistrat wynika, że zdecydowana większość sieci handlowych zamierza zainwestować w automaty kaucyjne, fachowo nazywane recyklomatami, a potocznie – butelkomatami. To urządzenie, które przyjmuje puste butelki i puszki, skanuje ich kod kreskowy i rozpoznaje, czy są objęte systemem kaucyjnym. Po zaakceptowaniu opakowania recyklomat drukuje paragon z kwotą kaucji do zwrotu. Można ją odzyskać przy kasie podczas kolejnych zakupów, korzystając z rabatu.

Na chwilę obecną tylko w dwóch marketach w Złotoryi na klientów czekają takie automaty: w Lidlu i Aldim. W tym pierwszym urządzenie stoi na hali sprzedażowej, obok kas, w drugim ze sklepów znajduje się w przeszklonym przedsionku. W Aldim urządzenie uruchomione zostało pod koniec sierpnia, na zasadach testowych, w ramach promocji nadchodzącego systemu kaucyjnego. Przez cały wrzesień klienci mogli do niego wrzucać butelki plastikowe i puszki nieobjęte kaucją. Otrzymywali 10 gr za każde opakowanie, dzięki czemu mogli obniżyć sobie rachunek za zakupy. – Zainteresowanie było naprawdę spore – twierdzą pracownicy Aldiego. Akcja została zawieszona z dniem 1 października. Urządzenie jest sprawne, ale jest już zaprogramowane na przyjmowanie tylko butelek oznaczonych systemem kaucyjnym. Paragon, który otrzymamy za takie opakowania, będzie można wykorzystać w sklepie przez 30 dni.

Inaczej jest w Lidlu, gdzie nadal można uzyskać po 10 gr za butelkę plastikową o pojemności do 3 l czy metalową puszkę. Niemiecka sieć również wprowadziła jeszcze przed październikiem, czyli przed wejściem w życie systemu kaucyjnego, pilotażowy program odbioru opakowań, ale nie zdecydowała się na razie na jego zawieszenie. Lidlowski recyklomat przyjmuje butelki plastikowe i puszki (zwrot opakowań szklanych objętych kaucją ma się odbywać przy kasach). I ma pełne „ręce” roboty. – Czasem nie nadążamy z opróżnianiem komór na opakowania – przyznają nieoficjalnie pracownicy marketu. To może świadczyć o tym, że spora część złotoryjan jest już mentalnie nastawiona na system kaucyjny.

Co ciekawe, w Lidlu pieniądze z kaucji będą do odzyskania nie tylko jako rabat przy zakupach – sieć da też możliwość odbioru gotówki. Bon rabatowy będzie ważny 30 dni.

Jednak w większości złotoryjskich sklepów podobne recyklomaty są na razie śpiewką przyszłości, a ich pojawienie się to raczej perspektywa miesięcy niż tygodni. Jak zatem sklepy zamierzają realizować ustawowy obowiązek zwrotu kaucji?

W Stokrotce opakowania z kaucją będą przyjmowane do specjalnych koszy ustawionych przy kasach, które czekają już w gotowości na magazynie. Podobnie jest w Dino, tyle że tu zamiast koszy do dyspozycji klientów będą worki. Paragony ze zwrotem kaucji będzie można zrealizować przy kasie podczas robienia zakupów.

Butelki i puszki z kaucją będą też na razie przyjmowane przy kasach w złotoryjskich Biedronkach. Klienci będą składać opakowania w przygotowanych przez personel kartonach. Butelkomatu nie ma jeszcze nawet w największej placówce sieci, przy ul. Legnickiej. Choć ma się pojawić – na parkingu przy sklepie. Kiedy? Tego na razie nie wiadomo.

W Delikatesach Centrum na Legnickiej pracownikom magistratu nie udało się na razie uzyskać informacji, jak będzie wyglądał zwrot opakowań kaucyjnych.

A co z Netto? Sieć znalazła swój sposób na system kaucyjny. Butelki i puszki będą przyjmowane na magazynie, od strony hali sprzedażowej. Wystarczy poinformować pracownika sklepu o chęci zwrotu opakowań. Personel jest już wyposażony w mobilny terminal z drukarką, którym będzie skanować butelki oraz puszki i umieszczać je w workach. Klient otrzyma bon z informacją o kwocie kaucji do zwrotu, który będzie mógł zamienić na rabat przy zakupach w terminie 48 godzin.