Dlaczego warto wykonywać badania przesiewowe? Rozmowa z lek. Olgą Urbaniak
LUBIN. Badania przesiewowe odgrywają kluczową rolę we wczesnym wykrywaniu wielu poważnych chorób, takich jak nowotwory przewodu pokarmowego. Dzięki nim możliwe jest szybkie wdrożenie leczenia i znaczące zwiększenie szans na pełny powrót do zdrowia. O tym, dlaczego profilaktyka ma tak istotne znaczenie dla naszego zdrowia i jak skutecznie może ratować życie, rozmawiamy dziś z lek. Olgą Urbaniak – Dyrektorem ds. medycznych w CDT Medicus, która przybliży nam najważniejsze fakty związane z regularnym wykonywaniem badań przesiewowych takich jak kolonoskopia i gastroskopia.
Badania przesiewowe z pewnością są bardzo ważne, ale czy faktycznie mogą uratować życie?
OLGA URBANIAK: Zdecydowanie tak. Dzięki regularnym badaniom przesiewowym możemy wykryć choroby na bardzo wczesnym etapie, zanim pojawią się pierwsze objawy. Im wcześniej postawimy diagnozę, tym większa jest szansa na pełne wyleczenie.
Mam do Pani kilka podstawowych pytań, które na pewno zadają sobie pacjenci, zastanawiający się nad wykonaniem takich badań. Zacznijmy od kolonoskopii- jak często należy ją wykonywać?
Standardowo, profilaktyczną kolonoskopię zalecamy osobom po 50. roku życia raz na 10 lat. Jeśli jednak w rodzinie były przypadki raka jelita grubego lub istnieją inne czynniki ryzyka, wskazane może być wykonywanie badania częściej, np. co 5 lat lub zgodnie z indywidualną rekomendacją specjalisty. W CDT Medicus wykonujemy badania w ramach Programu Badań Przesiewowych w kierunku raka jelita grubego finansowane przez NFZ.
Czy kolonoskopia jest bolesnym badaniem?
Sama procedura zwykle nie jest bolesna, ponieważ jelito nie posiada receptorów bólowych. Pacjent może jednak odczuwać dyskomfort związany z wprowadzaniem endoskopu. W takich przypadkach stosujemy dożylnie silne leki przeciwbólowe lub ogólne wykonywane przez anestezjologa.
A jak wygląda przygotowanie się do kolonoskopii?
Przede wszystkim konieczne jest dokładne oczyszczenie jelita. Kilka dni przed badaniem pacjent przechodzi na dietę ubogoresztkową, a dzień przed badaniem spożywa specjalne środki przeczyszczające, które pomagają usunąć resztki pokarmowe. Szczegółowe instrukcje pacjent zawsze otrzymuje podczas rejestracji na badanie.
Ile czasu trwa kolonoskopia?
Kolonoskopia zwykle trwa od 15 do około 40 minut, w zależności od indywidualnych cech anatomicznych pacjenta oraz tego, czy podczas badania wykonywane są dodatkowe procedury, takie jak np. usunięcie polipów czy pobranie wycinków do badań histopatologicznych.
Czy badanie można przeprowadzić w znieczuleniu?
Tak, jak wspominałam, kolonoskopię możemy wykonać po podaniu silnych leków przeciwbólowych lub w znieczuleniu ogólnym wykonywanym przez anestezjologa – badanie w znieczuleniu ogólnym (również gastroskopia) wykonywane jest w warunkach bloku operacyjnego. Rodzaj znieczulenia ustalamy indywidualnie, zgodnie z preferencjami pacjenta oraz jego stanem zdrowia.
Warto zaznaczyć, że w przypadku pacjentów przyjmujących doustne leki przeciwkrzepliwe w zależności od ich rodzaju, może być niezbędna zmiana terapii na zastrzyki (heparyny drobnocząsteczkowe).
O kolonoskopii wiemy już sporo. Kiedy zatem warto zgłosić się na gastroskopię?
Gastroskopię wykonujemy, gdy pacjent skarży się na przewlekłą zgagę, bóle brzucha, częste lub nawracające wymioty, trudności w przełykaniu lub gdy istnieje podejrzenie choroby wrzodowej, refluksowej. U pacjentów bez dolegliwości badanie to wykonujemy gdy w rodzinie występowały choroby nowotworowe układu pokarmowego.
Jak należy przygotować się do gastroskopii?
Kluczowe jest, aby być na czczo. Minimum 6–8 godzin przed badaniem nie można jeść, (a pić 4h przed), palić papierosów ani żuć gumy, aby żołądek był zupełnie pusty. Dzięki temu badanie będzie w pełni diagnostyczne.
Czy gastroskopia boli?
Gastroskopia nie jest bolesna, ale może powodować chwilowy dyskomfort związany z wprowadzeniem aparatu przez gardło, które przed badaniem zawsze jest znieczulane miejscowo specjalnym sprayem, który znacząco zmniejsza uczucie dyskomfortu.
Ile czasu trwa sama gastroskopia?
Badanie jest stosunkowo krótkie, zazwyczaj zajmuje kilka minut. Oczywiście czas ten może się wydłużyć, jeśli konieczne jest pobranie wycinków lub wykonanie innych dodatkowych procedur diagnostycznych.
Czy są jakieś przeciwwskazania do wykonania gastroskopii?
Głównym przeciwwskazaniem jest brak zgody pacjenta. Poza tym względnymi przeciwwskazaniami mogą być świeży zawał serca, poważne schorzenia sercowo-naczyniowe lub ciężka niewydolność oddechowa, podejrzenie perforacji przełyku. Ale w takich przypadkach pacjenci przebywają w oddziałach specjalistycznych.
Dziękuję za rozmowę! Pacjentów, którzy mają więcej pytań, zachęcamy do indywidualnej konsultacji z lekarzem specjalistą.
Zapisy w ramach Programu Badań Przesiewowych w kierunku raka jelita grubego finansowane przez NFZ – więcej informacji pod numerem tel: 76 72 82 605 (*jeśli masz 50-65 lat, masz 40-49 lat a w rodzinie występował rak jelita grubego, nie miałeś/aś wykonywanej kolonoskopii w ciągu ostatnich 10 lat, nie masz objawów takich jak: krew w kale, anemia, niezamierzone chudnięcie, zmiana rytmu wypróżnienia)
Rejestracja na kolonoskopię i gastroskopię w CDT Medicus: 76 72 82 500
www.cdtmedicus.pl
