W ogniu protestów: Kraina Wygasłych Wulkanów, Park Krajobrazowy Chełmy i jego otulina walczą o przetrwanie

Zagrożenia, które budzą nasz niepokój

Mieszkańcy pięciu gmin (Świerzawa, Paszowice, Męcinka, Wojcieszów, Bolków) toczą batalię przeciwko planom budowy kamieniołomu „Jurczyce I”, który może nieodwracalnie zniszczyć krajobraz Krainy Wygasłych Wulkanów. Organizacje społeczne np. Praźródła, Stowarzyszenie Dobków czy ekologiczne jak Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot, alarmują, że eksploatacja złóż przyniesie dewastację środowiska naturalnego i zagrozi ekosystemom i gatunkom chronionym. Kopalnia może spowodować zagrożenie dla naturalnego ujęcia wody pitnej w Muchowie, które zasila w wodę sześć miejscowości. Hałas, pył i ciężki transport drogowy mogą nie tylko odstraszyć turystów, dla których region jest oazą piękna i spokoju, ale także negatywnie wpłynąć na życie codzienne mieszkańców. Społeczność jest zdeterminowana, by nie dopuścić do przekształcenia malowniczych wzgórz w przemysłowy plac budowy, a ich protesty zyskały już szeroki oddźwięk w regionie.

Równie niepokojąca sytuacja ma miejsce w Dobkowie, gdzie na terenie Światowego Geoparku UNESCO pojawił się plan utworzenia wysypiska odpadów przemysłowych, w tym odpadów pohutniczych, pod pretekstem rekultywacji dawnej żwirowni. Mieszkańcy, wspierani przez Stowarzyszenie Dobków, które zgłosiło się z protestem przeciwko tej inwestycji i planuje złożyć oficjalny sprzeciw wobec raportu oddziaływania na środowisko, są oburzeni wizją przekształcenia tego wyjątkowego miejsca w „śmietnik Europy”. Stowarzyszenie Dobków wskazuje na ryzyko zanieczyszczenia wód gruntowych oraz niezgodność z pierwotnym planem rekultywacji, który zakładał zalesienie lub stworzenie terenów rekreacyjnych. Sprawą zajmuje się Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Legnicy, analizując skargę na decyzję rekultywacyjną z 2018 roku. Warto jednak zauważyć, że Stowarzyszenie Dobków nie jest stroną w postępowaniu SKO – marszałek województwa nie dopuścił żadnego stowarzyszenia jako strony społecznej do tego postępowania. W tej sytuacji mieszkańcy liczą na mądrość sędziów SKO, którzy podejmą decyzję zgodną z interesem społeczności i środowiska. Mieszkańcy zapowiadają zdecydowane działania, w tym protesty, by wyrazić swój sprzeciw wobec tej inwestycji.

W Kondratowie, na górze Trupień, mieszkańcy sprzeciwiają się planom budowy biogazowni przez firmę Kalbud 2, które budzą ogromne kontrowersje. Wspierani przez Stowarzyszenie Kooperatywa Miłośników Gminy Męcinka, wskazują na brak przejrzystości w działaniach inwestora oraz podejrzenia dotyczące składowania niebezpiecznych odpadów. Obawy obejmują zarówno wpływ biogazowni na środowisko naturalne, jak i potencjalne zagrożenie dla zdrowia lokalnej społeczności. Wójt gminy Męcinka, Mirosław Brzozowski, wyraził stanowczy sprzeciw wobec inwestycji, odmawiając wydania decyzji środowiskowej i zgłaszając nieprawidłowości odpowiednim instytucjom. Podczas sesji Rady Gminy Męcinka radny z Kondratowa złożył interpelację dotyczącą wycinki drzew na górze Trupień, co dodatkowo zaostrzyło debatę. Mieszkańcy, czując wsparcie lokalnych władz i organizacji ekologicznych, kontynuują walkę o ochronę tego cennego terenu.

Niepokój budzą także działania w Parku Krajobrazowym Chełmy, gdzie w ostatnich miesiącach mieszkańcy powiatu jaworskiego zauważyli wzmożoną wycinkę drzew. Wielu z nich uznało, że wycinka poszła za daleko, zagrażając naturalnemu charakterowi parku oraz jego wartościom krajobrazowym, rekreacyjnym i przyrodniczym. W odpowiedzi powstała petycja „Stop wycince w Parku Krajobrazowym Chełmy”, która zyskała szerokie poparcie. W efekcie, z potrzeby mieszkańców, utworzono stowarzyszenie „Las dla Nas”, które od czasu powstania petycji pozostaje w stałym kontakcie z Nadleśnictwem Jawor. Wspólnymi siłami próbują znaleźć kompromis w tej trudnej i frustrującej dla obu stron sytuacji, starając się sprostać oczekiwaniom społecznym oraz stworzyć przestrzeń przyjazną zarówno ludziom, jak i przyrodzie. Ta oddolna inicjatywa pokazuje, że wspólne działania mogą przynieść efekty, ale dalsze zaangażowanie jest kluczowe, by zapewnić trwałe zmiany.

Sytuacja w Jaworze również budzi frustrację – mieszkańcy zmagają się z problemem tranzytu kruszywa i ciężarówek wielkotonowych, które niszczą główną drogę komunikacyjną (droga wojewódzka nr 363) biegnącą przez większość miasta, pomiędzy gęstą zabudową mieszkalną i prowadzą do uszkodzeń budynków oraz stwarzają zagrożenie dla bezpieczeństwa. Intensywny ruch tych samochodów powoduje nie tylko hałas, korki i zapylenie, ale także realne ryzyko dla pieszych, szczególnie dzieci i osób starszych.

W tym celu Jaworzanie zbierają podpisy pod petycją skierowaną do burmistrza Jawora za pośrednictwem Rady Miasta, wskazując na konieczność wyprowadzenia ruchu ciężarówek, szczególnie w kontekście transportu kruszywa z pobliskich kamieniołomów.

Dodatkowo mieszkańczy miasta mają obawy, że planowany kamieniołom koło Muchowa może wygenerować kolejny ruch ciężarowy, ponieważ, jak wspominają, w Jaworze przy ul. Wrocławskiej mieści się rampa kolejowa francuskiej firmy wydobywczej „Colas”. Trasa przez Jawor, choć najkrótsza, generuje uciążliwości nie do zaakceptowania dla mieszkańców. Społeczność domaga się rozważenia alternatywnych tras, takich jak droga ekspresowa S3, oraz przejrzystości w działaniach władz, by chronić spokój i bezpieczeństwo swojej okolicy.

W gminie Dobromierz mieszkańcy protestują przeciwko planom budowy farm wiatrowych, które są wprowadzane bez należytej konsultacji społecznej. Przedstawiciele Grupy Bezpieczna Energia przyznali na sesji Rady Gminy w lutym 2025 roku, że od początku roku podpisywane są umowy dzierżawy gruntów z mieszkańcami, choć wójt i radni zapewniają, że „nic się nie dzieje”. Społeczność czuje się oszukiwana, wskazując na zmiany w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, które mogą umożliwić lokalizację wiatraków. Mieszkańcy obawiają się negatywnego wpływu inwestycji na krajobraz, spokój i jakość życia. Pod hasłami „#obronakrajobrazu” i „#chcemyciszy” organizują protesty, domagając się transparentności i uwzględnienia ich głosu w procesie decyzyjnym.

Czas na działanie – spotkanie, które może zmienić przyszłość

W odpowiedzi na te palące problemy Piotr Kądziołka, pracownik Muzeum Regionalnego w Jaworze i redaktor „Zamek Nadaje”, postanowił zjednoczyć wszystkie grupy działające na rzecz mieszkańców. Wspólnie organizujemy wydarzenie „Wiosenny Dobrostan. Zamkowy Inkubator Społeczny”, które odbędzie się 16 maja 2025 roku na Zamku Piastowskim w Jaworze. To wyjątkowa okazja, by zintegrować środowiska walczące o ochronę naszej krainy, wymienić się doświadczeniami i stworzyć przestrzeń do współpracy. Kraina Wygasłych Wulkanów, Park Krajobrazowy Chełmy i jego otulina to nasz dom – jeśli my o niego nie zadbamy, może zniknąć, zanim się obejrzymy!

Szczegóły wydarzenia – dołącz do nas!

„Wiosenny Dobrostan. Zamkowy Inkubator Społeczny”Kiedy: Piątek, 16 maja 2025  

Gdzie: Zamek Piastowski w Jaworze, ul. Zamkowa 1

Program:

• Godz. 17:00 – Oficjalne otwarcie (Sala Koncertowa im. Witkacego w Radiu Zamek Nadaje)
• Godz. 17:05 – Wprowadzenie i projekcja filmu „Siostry Ziemi” (ok. 55 min) oraz panel dyskusyjny
• Godz. 19:00 – Otwarta debata społeczna z gośćmi:
• „Na ratunek – Kraina Wygasłych Wulkanów” – budowa kamieniołomu „Jurczyce I” i składowiska odpadów
• „Las dla Nas” – jak stworzyć przestrzeń przyjazną w Parku Krajobrazowym Chełmy
• „Kooperatywa Miłośników Gminy Męcinka” – praca na rzecz turystycznego regionuDebata będzie transmitowana na żywo w Radiu Zamek Nadaje.
• Godz. 21:00 – Spotkanie integracyjne oraz informacyjne o niszczeniu Krainy Wygasłych Wulkanów przez szkodliwe inwestycje

Dodatkowo:

• Swap ubraniowy
• Wymiana sadzonek – Społeczny Sudecki Dom Nasion
• Miodowy zaułek: świece oraz kosmetyki z wosku pszczelego – Julita Szyfer
• Ogród Kreatywności – Autorska Pracownia Ceramiki

Nie pozostawaj obojętny – Twój głos ma znaczenie! Przyjdź, poznaj innych zaangażowanych mieszkańców i wspólnie walczmy o przyszłość naszego regionu. Razem możemy więcej!

WSTĘP WOLNY