Wiceprzewodniczący Platformy Obywatelskiej "osierocił" gminę. Kto będzie komisarzem?
KOTLA. Łukasz HORBATOWSKI w 2010 roku uzyskał mandat wójta gminy Kotla, uzyskiwał reelekcję w 2014 i 2018 roku. W 2023 roku został wybrany wiceprzewodniczącym Platformy Obywatelskiej w województwie dolnośląskim oraz przewodniczącym w powiecie głogowskim.
W wyborach parlamentarnych w 2023 został wybrany do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z okręgu wyborczego nr 1, startując z piątego miejsca na liście Koalicji Obywatelskiej. Zdobył 13 934 głosów i został debiutantem w Sejmie ! Automatycznie przestał być wójtem gminy Kotlia...
Jak w takich sprawach stanowi prawo?
Kodeks wyborczy w art. 492 § 1 pkt 5a w stosunku do wójtów) określa, iż wygaśnięcie mandatu następuje wskutek wyboru na posła na Sejm, senatora albo posła do Parlamentu Europejskiego. Powszechnie przyjmuje się interpretację zgodnie z którą to dzień wyboru na posła lub senatora jest dniem utraty samorządowego mandatu. W efekcie już w dniu głosowania radny lub wójt staje się posłem lub senatorem i z tym dniem straci mandat w organach Jednostek Samorządu Terytorialnego !
Znacznie bardziej złożona jest sytuacja utraty mandatu przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Jako organ jednoosobowy, którego piastunem jest osoba wybrana w wyborach powszechnych bezpośrednio przez mieszkańców, ma on zdecydowanie inną pozycję ustrojową w JST. Wśród konsekwencji utraty mandatu samorządowego dotyczących samego wójta należy wymienić zwłaszcza wygaśnięcie stosunku pracy. Oznacza to także automatyczne odwołanie jego zastępców ze stanowisk. Z kolei Prezes Rady Ministrów jest w tej sytuacji zobowiązany do wyznaczenia osoby, która będzie pełniła funkcję wójta do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta. Problem gminy Kotla polega na tym, że przeciąga się sprawa powołania nowego Prezesa Rady Ministrów...
Co do zasady stanowisko wójta nie może pozostać nieobsadzone, zatem konieczne jest przeprowadzenie wyborów przedterminowych wójta, które zarządza Prezes Rady Ministrów.
Wyjątkiem jest sytuacja, gdy data wyborów przedterminowych miałaby przypaść w okresie 6 miesięcy przed zakończeniem kadencji wójta - ze względu choćby na ekonomię, wyborów wówczas nie przeprowadza się.
Druga sytuacja wyjątkowa może mieć miejsce, gdy data wyborów przedterminowych miałaby przypaść w okresie dłuższym niż 6, ale jednak krótszym niż 12 miesięcy przed zakończeniem kadencji wójta. Wówczas rada gminy może podjąć uchwałę o nieprzeprowadzaniu wyborów przedterminowych. Jednak zastosowanie tej możliwości do wygaśnięcia mandatu wójta po jego wyborze do parlamentu jest co najmniej dyskusyjne, co wynika z literalnego brzmienia przepisu art. 28d ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym: "Wyborów przedterminowych nie przeprowadza się (...), jeżeli (...) rada w terminie 30 dni od dnia podjęcia uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu wójta podejmie uchwałę o nieprzeprowadzaniu wyborów". Wygaśnięcie mandatu wójta na skutek wyboru na posła bądź senatora jest stwierdzane postanowieniem komisarza wyborczego, a nie uchwałą rady gminy. Wykładnia językowa prowadzi więc do wniosku, iż w tej sytuacji rada nie ma możliwości decyzyjnych co do nieprzeprowadzenia wyborów przedterminowych.
W przypadku gminy Kotla najprawdopodobniejszy scenariusz jest taki, że zostanie powołany zarząd komisaryczny. Były wójt , poseł Łukasz HORBATOWSKI zarekomendował na komisarza gminnego swoją zastępczynię Kamilę Suchocką – Szperlik.