Kościół Pokoju Pomnikiem Historii

Wojewoda Dolnośląski Paweł Hreniak wziął udział w uroczystości wpisania przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę nowych obiektów zabytkowych na listę Pomników Historii. Wydarzenie miało miejsce w Pałacu Prezydenckim w Warszawie. Na listę Pomników Historii wpisane zostały: Kościół Ewangelicko - Augsburski pw. Ducha Świętego w Jaworze, zespół Kościoła Ewangelicko - Augsburskiego pw. Świętej Trójcy w Świdnicy oraz Katedra pw. Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika i Świętego Wacława Męczennika w Świdnicy.

Pomnik Historii to jedna z pięciu form ochrony zabytków wymienionych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r. Terminem tym określa się zabytek nieruchomy o szczególnym znaczeniu dla kultury naszego kraju.Pomniki Historii ustanawiane są od 1994 r. Do dziś to najwyższe wyróżnienie nadano 60 zabytkom. Z każdym rokiem, lista najcenniejszych obiektów sukcesywnie powiększa się. Znajdują się na niej obiekty o szczególnych wartościach materialnych i niematerialnych oraz znaczeniu dla dziedzictwa kulturowego naszego kraju.

Kościół Pokoju został zbudowany w latach 1654 - 1655. Jego powstanie wiąże się postanowieniami pokoju westfalskiego, kończącego wojnę trzydziestoletnią (1618-1648). Na jego mocy cesarz musiał wyrazić zgodę na wzniesienie kościołów ewangelickich w trzech śląskich miastach: w Głogowie, Jaworze i Świdnicy. Miały one być zlokalizowane na przedmieściach, zbudowane z materiałów niegodnych Domu Bożego: z drewna, gliny i słomy, a także nie posiadać wieży (obecna pochodzi z I ćw. XVIIIw.). Projektantem tej świątyni był wrocławski architekt Albrecht von Säbisch. W sprawach ciesielskich doradzał mu Andreas Gamper, mistrz z Jawora. Powstała budowla o kształcie prostokątnym, zakończona trójbocznym prezbiterium. Przy jego budowie zastosowano drewnianą konstrukcję ryglową, wypełnioną zgodnie z cesarskim nakazem gliną i słomą. Wnętrze jest barokowe. Uwagę zwracają czteropiętrowe empory - najstarsze II i IV powstały wraz z budową tej świątyni, ozdobione scenami ze Starego i Nowego Testamentu. Natomiast I i III dobudowane zostały na początku XVIII stulecia, o odmiennej już tematyce - dominują tu wizerunki herbów okolicznej szlachty, niekiedy nawet z wizerunkami ich rodowych siedzib oraz godła cechowe. Ołtarz wykonany został w 1672 roku przez Michaela Schneidera. Sześcioboczna koszowa ambona, podtrzymywana przez anioła jest dziełem pochodzącym z legnickiej pracowni rzeźbiarza Mateusza Knothe, a jej wykonanie datuje się na rok 1670. Do innych ciekawych zabytków należy chrzcielnica fundacji Georga von Schweinitz z Kłaczyny i jego żony Anny (1656 r.). Przy ścianie zachodniej znajdują się organy zbudowane w 1855 roku. Całość przykrywa sklepienie kasetonowe ozdobione dekoracją malarską.

Na terenie obecnego parku wokół Kościoła pierwotnie mieścił się cmentarz ewangelicki,który w1972 r.został zlikwidowany.

Świątynia od wieków zachwyca mistrzostwem wykonania i przebogatym wystrojem. Jest świadectwem burzliwych dziejów Europy, perłą światowego dziedzictwa. W jej wnętrzu od lat odbywają się Jaworskie Koncerty Pokoju. W grudniu 2001 r. została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO.