Bojownicy Solidarności lat 80-ych zjechali do Polkowic

– Dla mnie to dzień wyjątkowy. Cieszę się, że zarówno IPN jak i samorząd Polkowic dbają o pamięć o ludziach, którzy w latach narodzin Solidarności i stanu wojennego nie bali się powiedzieć „nie” ówczesnemu reżimowi, nie bacząc na konsekwencje – mówił podczas spotkania jeden z byłych związkowców podziemnej Solidarności, którego biogram znalazł się w Encyklopedii.

Każdej z osób, których biogramy znalazły się w wydanym właśnie tomie 3. i 4. Encyklopedii Solidarności, zostały wręczone egzemplarze publikacji. Przekazywali je dr Kamil Dworaczek, naczelnik wrocławskiego IPN, oraz dr Grzegorz Waligóra i Łukasz Sołtysik – pracownicy naukowi Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN we Wrocławiu. O wkładzie Solidarności zrodzonej w zakładach pracy Zagłębia Miedziowego mówił po spotkaniu Łukasz Sołtysik, który od wielu lat bada ten wątek.

– Pierwotnie zaplanowaliśmy około 75 biogramów osób z tego terenu. Jednak w trakcie prowadzenia badań okazało się, że skala działań „Solidarności” w Zagłębiu Miedziowym była dużo wyższa niż początkowo sądziliśmy. Dlatego 75 biogramów zostało przygotowanych jakby w pierwszym rzucie, natomiast wszystkich osób, które tutaj działały, jest ujętych około stu. I nie wykluczam, że będą dopisywane kolejne – zdradza badacz.

Ogromny wkład w odszukiwanie osób, które na początku lat 80. ubiegłego wieku działały w strukturach związkowych, ma Stowarzyszenie Opozycji Antykomunistycznej Zagłębia Miedziowego, na czele którego stoi Jan Tabor. Jak zapewnia, nie byłoby to proste, gdyby nie współpraca z samorządami oraz Instytutem Pamięci Narodowej.

– Zacieśnialiśmy tę współpracę od dłuższego czasu, ale od dwóch lat kiedy powstało nasze stowarzyszenie, ta współpraca weszła na wyższy poziom. My także skupiamy się na odnajdywaniu osób, które w czasach PRL działały w strukturach opozycyjnych „Solidarności”. Nie jest to łatwe, ale z uwagi na dobrą współpracę z samorządami Polkowic, Lubina czy Głogowa, udaje nam się docierać do większości z tych osób – mówi Jan Tabor.

Promocja 3. i 4. części Encyklopedii Solidarności była pierwszą – po wielu miesiącach pandemii – okazją do spotkania środowiska byłych opozycjonistów Zagłębia Miedziowego. Stąd nie zabrakło na nim spontanicznych wystąpień.

– Jeśli chodzi o emocje, dostrzegałbym tu dwie zasadnicze przyczyny – mówi Łukasz Sołtysik z wrocławskiego IPN. – Przede wszystkim jest to pierwsze po okresie obostrzeń pandemicznych spotkanie w tak dużym gronie tych osób, a więc tych spraw bieżących się trochę nagromadziło. Po drugie tematem wiodącym była „Solidarność”, a więc podjęliśmy niejako na nowo temat czterdziestej rocznicy powstania tego związku.

Poza tym na sali były osoby których biogramy zostały ujęte w Encyklopedii Solidarności, a dalszych dwadzieścia było wzmiankowanych na jej kartach, jako redaktorzy, drukarze czy kolporterzy. W sumie trudno się dziwić emocjom na sali – uważa Ł. Sołtysik.

Podczas spotkania pracownicy wrocławskiego IPN przedstawili pięć wykładów nawiązujących tematycznie do genezy i metodyki pracy nad „Encyklopedią Solidarności” oraz do działalności opozycyjnej w latach 1980-81.

Promocja publikacji „Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976-1989 t. 3 i 4” była wydarzenie zorganizowanym wspólnie przez Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN we Wrocławiu, Stowarzyszenie Opozycji Antykomunistycznej Zagłębia Miedziowego oraz Gminę Polkowice.

Wydarzenie objęli honorowym patronatem burmistrz Polkowic Łukasz Puźniecki oraz przewodniczący Regionu Zagłębie Miedziowe NSZZ „Solidarność” Bogdan Orłowski.